Kontrakt terapeutyczny i ustalenie zasad współpracy z pacjentem – dlaczego to jest ważne?

Kontrakt terapeutyczny nawiązywany z pacjentem na początku współpracy to coś więcej niż tylko umowa. Jest to często pierwsza interwencja terapeutyczna, budująca ramy i fundament, na którym opierać się będzie dalsza praca w ramach relacji, którą tworzy terapeuta i klient. Dlaczego jego świadome i staranne zawarcie jest tak kluczowe?

1. Tworzenie bezpiecznej i przewidywalnej dla pacjenta przestrzeni. Pacjentowi, wchodzącemu do gabinetu lub dołączającemu do spotkania w formie zdalnej po raz pierwszy, często towarzyszy uczucie lęku i niepewności. Jasno określone zasady dotyczące miejsca, czasu trwania sesji, częstotliwości spotkań, płatności, odwoływania wizyt oraz zasad poufności tworzą przewidywalną i stabilną strukturę, co sprzyja budowaniu poczucia bezpieczeństwa. Kiedy pacjent wie, czego się spodziewać, jego poziom lęku maleje, co umożliwia pełniejsze zaangażowanie w proces terapeutyczny i budowanie zaufania do terapeuty.

2. Ustanowienie i ochrona ram terapeutycznych. Kontrakt terapeutyczny chroni zarówno pacjenta, jak i terapeutę. Zasady dotyczące kontaktu poza sesjami, punktualności czy postępowania w sytuacjach kryzysowych zapobiegają rozmywaniu się granic i chronią profesjonalną relację terapeutyczną. To właśnie w ustalonych, stabilnych ramach mogą bezpiecznie pojawiać się i zostać przepracowane trudne treści, takie jak przeniesienie czy przeciwprzeniesienie.

3. Modelowanie zdrowej relacji i odpowiedzialności. Proces terapeutyczny może być dla pacjentów ważnym doświadczeniem zdrowej, opartej na wzajemnym szacunku, relacji interpersonalnej. Poprzez wspólne ustalanie zasad, a następnie konsekwentne ich przestrzeganie, modelujemy odpowiedzialność, partnerstwo i szacunek dla granic. Pokazujemy, że umowa jest ważna, a zobowiązania obu stron mają znaczenie.

Podsumowując, kontrakt terapeutyczny to znacznie więcej niż prosty spis zasad. To dynamiczne narzędzie, które buduje bezpieczeństwo, chroni proces, dostarcza informacji diagnostycznych i samo w sobie może odgrywać rolę w procesie leczenia. Poświęcenie mu odpowiedniej uwagi na początku współpracy może przynieść wymierne korzyści na każdym etapie terapii.